D E F I V E L S T A D R I T O F DE TOERTOCHT DER HERKENNING
Vanwaar deze ondertiteling? In het verloop van dit verhaal zal ik een uitleg geven van deze extra toevoeging. Een tipje van de sluier kan ik wel al vast oplichten; zowel Geertje als ik: wij zijn allebei Oost-Groningers van geboorte. Dat maakt kennelijk toch wel uit als bij de uitreiking van het tweede deel van de route Geertje uitroept: ”Wij komen ook door mijn geboortedorp”! Daar komen we dus op terug.
Het is zondag 21 mei 2023. Een dag waarop het zonnetje ons tegemoet lacht en wij welgemutst in onze Daf op stap gaan naar de startlocatie van de toertocht door het Oldambt. Die startlocatie is de borg Ekenstein in Tjamsweer even buiten Appingedam. Genoemde borg is reeds gebouwd in 1648 en heeft in de loop der jaren vele veranderingen en aanpassingen ondergaan. Gelukkig voorzien van een ruime parkeergelegenheid. Voor wij daadwerkelijk vertrekken houdt onze voorzitter Hans Rump zoals gebruikelijk zijn praatje. Hierin vermeldt hij dat de rit is uitgezet door Jantine en Jur Bolt. Het aantal deelnemende auto’s is 69. Volgens hem gaan we een mooie route tegemoet en dat dit de eerste keer is dat wij van dit adres vertrekken. In tegenstelling tot eerdere aankondiging is een bezoek aan Fiemel geschrapt. Fiemel batterij was een onderdeel van de verdedigingslinie ATLANTIKWALL van Noorwegen tot aan Spanje gedurende W.O. 2. Het bezoek werd niet veilig genoeg geacht en natuurlijk: veiligheid voor alle alles!
Hierna zochten wij onze auto’s op en begonnen aan de rit richting Delfzijl. Rijdend langs het Damsterdiep . Meer dan 5 jaren heb ik die weg gefietst. Ik was in de 50-er jaren van de vorige eeuw woonachtig in Delfzijl en studeerde in Appingedam. Hier ging de herkenning al direct de mist in. De wegen lopen geheel anders, maar wij kwamen in Delfzijl toch weer over de rijksweg richting het Buiskoolplein, waarvan men het later nodig heeft gevonden het monument met fonteinen en de prachtige koofverlichting af te breken. De plaats met de driehoekige vorm waar wij als jeugdigen met name in de zomermaanden graag op mochten zitten. Tegenwoordig noem je zoiets een hangplek. Jammer, geen herkenning meer. Door naar Farmsum, over de spuisluizen van Van Buren in het Damsterdiep, over de oude zeesluis van het Eemskanaal. Dan komen wij terecht in het uitgebreide industriegebied –Oosterhorn – van Delfzijl. Daarvoor zijn de dorpen Weiwerd, Heveskes en Oterdum gesloopt. Alleen kun je van laatst genoemd dorp de grafstenen van het ooit bestaande kerkhof nog zien omdat die na de deltaverhoging tegen de dijk zijn geplaatst. Via Borgsweer kwamen we in Termunterzijl, een voorheen bloeiend vissersdorp (garnalen) en in Termunten. Aldaar werd het wat chaotisch, omdat er veel publiek afkwam op een crazy race die ter plekke werd georganiseerd. En het was al een kruip door sluip door gebeuren voor ons. Wel leuk. Via Baamsum reden wij de Reiderwolderpolder in. Lange rechte wegen met hier en daar een boerderij met daaromheen uitgestrekte landerijen. Dit gebied in Oost-Groningen staat bekend om z’n polders. We komen daarna in een aantal voor die streek bekende dorpen zoals Woldendorp, Hongerige Wolf, Ganzedijk, Finsterwolde en niet te vergeten Ulsda waarover de in Groningen bekende zanger Erwin de Vries zingt in zijn lied met als titel: “Widde Hoeske Leutje Ulsda”. Via Oudeschans naderen we Bellingwolde, alwaar wij onze middagpauze gingen beleven in Partycentrum “DE MEET”. Hier stond voor ons de lunch gereed in een prachtig gebouw met een prima uitstraling en goede voorzieningen.
Na deze goed verzorgde lunch vervolgden wij onze tocht. Naar Blijham en dan door naar Oude Pekela langs de watertoren – herkenning – naar Winschoten. In deze plaats moesten wij vlak voor de spoorwegovergang (St. Vietustolt) links afslaan; voor ons iets nieuws, want wij reden altijd rechtdoor over het spoor in de richting van één der molens. Nu kwamen wij uit in Eexta. Over de brug over het Winschoterdiep bij Scheemda en nog een klein stukje Oude Rijksweg. Daarna afslaan en over Scheemderzwaag de weg vervolgen. Dat verliep voor ons even wat moeizaam; wij kwamen achter een wel erg brede trekker te zitten, waardoor het tempo er wel helemaal uit was. Gelukkig sloeg het gevaarte ter hoogte van de oude steenfabriek af, de landerijen op. Overigens zijn nu we op de oude weg van Scheemda naar Noordbroek. Halverwege bevindt zich een voormalig benzinestation op de driesprong richting Nieuw Scheemda – ’t Waar. Bij dat pompstion heb ik in de begin jaren 60 van de vorige eeuw mijn auto(een VW kever) heel blij gemaakt door hem opnieuw te voorzien van de nodige voedsel. In eerst genoemde dorp had ik mijn werkzaamheden op de daar toen nog aanwezige school. En ja nu zijn we in het geboortedorp van Geertje en daar valt voor ons veel te herkennen van vroeger, alhoewel er vele wijzigingen onder de bevolking hebben plaatsgevonden. Doorrijdend langs de voormalige school komen we op een viersprong bij het niet meer bestaande café Smit. Vroeger overigens een stationsrestauratie van de toen nog bestaande spoorlijn Zuidbroek – Delfzijl. Hier liggen voor Geertje en mij de nodige dierbare herinneringen, ontstaan tijdens een Oranjefeest aldaar gehouden. Café weg, het pand staat er nog. Op de viersprong rechts aanhouden en de Zwaagweg op. Nota bene op dat punt leek het voor ons tijdens de tocht fout te gaan. Overmand waarschijnlijk door een soort automatisme sloegen wij rechtsaf richting ’t Waar. En dat terwijl wij allebei best weten waar de Zwaagweg ligt. Dom, dom, dom. Keren en gauw de goede afslag nemen richting Wagenborgen. En dan door naar Siddeburen om aldaar de afslag rechts te nemen naar Appingedam. Echter voor het zover is kom je nog langs een heel lang bestaand recreatiegebied, We hebben het hier over het Schildmeer in Steendam. Ook hier liggen voor mij de nodige herinneringen uit mijn jeugd in Delfzijl. Vaak naar het meer gefietst, broodje en drinken mee en aldaar een roeiboot met spanen “geregeld” en met een klasgenoot het meer op – de hele dag. Nu vindt er een grote renovatie plaats met o.a. de bouw van een serie vakantiehuizen, waar niet iedereen daar in de buurt blij van wordt.
Wij naderen Appingedam, nadat wij de brug over het Eemskanaal gepasseerd, zijn rijden we daadwerkelijk de stad binnen over de Wijkstraat waar wij aan het eind links aan moeten houden. De rit gaat nu verder aan de andere kant van het Damsterdiep, waar we nog te maken kregen met een probleem. Auto’s hoger dan 2.20 meter mogen de brug niet over! Echter bleek dat voor niemand van ons een probleem te zijn, zodat wij allemaal via de Alberdaweg weer veilig en wel konden parkeren bij het beginpunt, nl de borg Ekenstein in Tjamsweer.
Wij kunnen terugkijken op zeer geslaagde dag/rit met de nodige variatie en met ondersteuning van de weergoden, die ons prachtig weer bezorgden.
Wij willen de organisatoren van de rit, Jantina en Jur Bolt hartelijk bedanken voor al het werk wat zij hierin hebben gestoken om deze rit tot een succes te maken.
Albert Eerke en Geertje Hadderingh
